1. Ngày nhuận là gì?
Ngày nhuận còn có tên gọi khác là ngày nhuần. Theo đó đó trong một năm sẽ có 365 ngày và 12 tháng. Thông thương theo dương lịch trong năm tháng 2 chỉ có 28 ngày. Tức sau ngày 28 tháng 2 sẽ qua tháng mới. Tuy nhiên cứ 4 năm chúng ta sẽ lại bắt gặp ngày 29 tháng 2 một lần. Vậy ngày 29 dư ra đó được gọi là ngày nhuận, trong tiếng anh gọi là Leap Day.
2. Tại sao lại có ngày nhuận?
Để giải thích tại sao có ngày nhuận chúng ta phải xét về chu kỳ vòng quanh của Trái đất tự xoay quanh trục của nó và xoay quanh mặt trời. Chu kỳ của một vòng quay Trái đất được đo chính xác nhất là 365 ngày 5 giờ 48 phút 46 giây. Điều này tương đương với 365,25 ngày khi quy đổi.
Vì thế để tiện cho việc tính toán, mọi người luôn mặc định một năm có 365 ngày. Do đó 0,25 ngày này sẽ được cộng dồn sau 4 năm thành 1 ngày và ngày đó chính là ngày nhuận. Theo đó ngày nhuận được tính là ngày 29/2. Đây chính là câu trả lời chính xác cho tại sao có ngày nhuận.
3. Tháng nhuận âm lịch là gì?
Nếu dương lịch đo theo Trái đất xoay quanh Mặt trời thì âm lịch đo theo chu kỳ Trái đất xoay quanh Mặt trăng. Khi Trái Đất, Mặt trời và Mặt trăng thẳng hàng và Mặt trăng quay nửa tối về Trái đất thì đây được tính là mùng 1 âm lịch.
Từ ngày mùng 1 tháng này sẽ cách ngày mùng 1 tháng kế tiếp 30 ngày. Đây gọi là tháng đủ. Tuy nên nếu chúng cách nhau 29 ngày thì gọi là tháng thiếu. Khi so sánh với dương lịch thì âm lịch sẽ lệch 11 ngày. Cộng dồn sau 3 năm thì sẽ lệch 33 ngày. Đó là lý do cứ 3 năm lịch âm sẽ lại nhuận 1 tháng. Theo đó những ngày còn dư cứu tiếp tục cộng dồn lại. Chính vì thế mà trong 19 năm sẽ có đến 7 tháng nhuận.
4. Tại sao có ngày nhuận vào 29/2 và quy luật ngày nhuận có thay đổi không?
Vào trước năm 200 ngày nhuận là ngày 24/2 chứ không phải 29/2. Tuy nhiên về sau khi Liên minh Châu Âu thông báo ngày 29/2 sẽ là ngày nhuận thì quyết định này đã được áp dụng đến ngày nay.
Trên thực tế các công thức tính ngày, tháng, năm chỉ được số hóa cho đơn giản. Còn ở tương lai có thể cách tính theo quy luật này không còn đúng nữa vì những thay đổi về môi trường, khí hậu và các yếu tố thiên văn học ngoài dự đoán. Hiện nay cũng có nhiều nhà thiên văn học nghiên cứu, đề xuất đổi cách tính lịch sau cho giảm bớt ngày nhuận. Cho nên nếu có đề xuất phù hợp thì cách tính nhuận cũng sẽ thay đổi theo.
5. Năm nhuận là gì? Cách tính năm nhuận chính xác
Theo lịch dương năm nhuận có ngày nhuận thì sẽ được gọi là năm nhuận. Vì vậy năm không nhuận sẽ có 365 ngày và năm nhuận sẽ có 366 ngày. Ngày nhuận được quy ước là ngày 29/2 nên vào năm nhuận tháng 2 sẽ có 29 ngày thay vì 28 ngày như bình thường. Đây cũng chính là lời giải đáp cho tại sao có ngày nhuận như phía trên đã chia sẻ.
5.1. Cách tính năm nhuận theo dương lịch
Dựa trên lịch tiêu chuẩn thì những năm chia hết cho 4 sẽ là năm nhuận. Điển hình như năm 2016 và năm 2020 chia hết cho 4 nên sẽ là năm nhuận. Tuy nhiên, ngoại trừ những năm tròn thế kỷ (tức là có hai số cuối là 00) thì cần chia hết cho 400 mới được cho là năm nhuận.
Ví dụ như năm 2100 chia hết cho 4 nhưng không chia hết cho 400 nên năm 2100 không phải là năm nhuận.
5.2. Cách tính năm nhuận theo âm lịch
Theo âm lịch cách tính năm nhuận sẽ có phần phức tạp hơn. Cứ 3 năm theo âm lịch sẽ có 1 năm nhuận. Trong 19 năm dồn lại sẽ có 7 năm nhuận. Bởi trong 19 năm đó theo lịch dương sẽ có 228 tháng, còn lịch âm sẽ có 235 tháng. Chúng sẽ thừa ra 7 tháng so với dương lịch. 7 tháng dư này chính là tháng nhuận. Chúng sẽ được phân chia vào 7 năm khác nhau. Cụ thể chúng sẽ rơi vào các năm 3, 6, 9 hoặc 8, 11, 14, 17, 19 trong vòng tròn 19 năm.
Như vậy để tính được năm nhuận theo âm lịch bạn chỉ cần lấy số năm chia cho 19. Nếu số dư là một trong các số 0, 3, 6, 9, 11, 14, 17 thì năm đó có tháng nhuận.
Ví dụ như năm 2014 chia hết cho 19 số dư là 0. Vì thế năm 2014 là năm nhuận âm lịch có thêm 1 tháng.
Năm 2019 chia cho 19 có số dư là 5. Vì thế năm 2019 không phải là năm nhuận âm lịch.
6. Ý nghĩa và những điều thú vị của ngày, tháng, năm nhuận
Ngày nhuận cũng có chứa đựng ý nghĩa và những điều thú vị riêng của nó. Vào ngày đặc biệt 4 năm chỉ có một lần này có thể là dịp để mọi người vui vẻ, cùng nhau cảm nhận hạnh phúc.
6.1. Tại sao có ngày nhuận là câu hỏi “đượm buồn” của người sinh ngày này
Nhiều người thường đặt câu hỏi tại sao có ngày nhuận và cách tính ngày nhuận là bởi vì đó là ngày sinh của họ. Nhiều người cảm thấy thiệt thòi khi sinh vào ngày 29/2. Bởi điều ngày đồng nghĩa với việc 4 năm họ mới được tổ chức sinh nhật một lần. Tuy nhiên một số lại cho rằng điều này đỡ tốn kém cho những người xung quanh.
Tuy nhiên bạn đừng vội buồn vì người ta cho rằng người sinh vào ngày 29/2 là những người đặc biệt ưu tú. Bởi trên thế giới chỉ có khoảng 5 triệu người được sinh vào ngày này. Vì thế vào dịp đặc biệt 4 năm một lần sinh nhật bạn sẽ tổ chức hoành tráng hơn người khác. Ngoài ra bạn có thể chọn ngày âm lịch để làm sinh nhật hằng năm.
6.2. Ngày nhuận là ngày quyền lợi của phụ nữ
Vào năm 1288, ngày 29/2 được ấn định là “ngày quyền lợi của phụ nữ” ở Scotland. Chúng còn được gọi là “ngày phụ nữ cầu hôn” do nữ hoàng Margaret ban bố.
Trong ngày đặc biệt này phụ nữ có thể thoải mái cầu hôn bất kỳ người đàn ông nào mà mình thích. nếu phụ nữ cầu hôn bị từ chối thì người đàn ông phải tặng quà an ủi họ.
Tục lệ mới lạ này dần dần đã lan tỏa sang các nước Châu Âu, Châu Mỹ. Thậm chí chúng còn được xem là ngày Lễ tình nhân sau 14/2. Nhiều cặp đôi đã được se duyên nhờ phong tục đáng yêu này. Chúng giúp người phụ nữ cởi bỏ thủ tục và quan niệm xưa cũ, dũng cảm đi tìm tình yêu.
Tại sao có ngày nhuận và những giải đáp mà Topnews.com.vn chia sẻ hi vọng sẽ mang đến cho bạn kiến thức hữu ích. Thiên văn học luôn là chủ đề thú vị giúp mọi người hóa giải thắc mắc theo góc nhìn khoa học. Từ đây bạn lại bổ sung vào kho tàng kiến thức tích tiểu thành đại. Chúc các bạn đọc bài vui vẻ và thư giãn nhé!
Ngọc Hân