Xông nhà đầu năm là một nét đẹp truyền thống của dân tộc ta. Đây là những truyền thống tốt đẹp cần lưu giữ. Đôi khi không cần tiền tài, vật chất. Chỉ cần tình cảm chân thành là được. Năm mới sắp về ta hãy cùng nhau tìm hiểu về tập tục này để xem như thế nào nhé!
1. Xông nhà là gì ?
Xông nhà hay xông đất hoặc còn được gọi là đạp đất. Đây là tục lệ đã có từ lâu đời ở Việt Nam vào mỗi ngày mùng Một tết Nguyên đán. Nhiều người quan niệm rằng, ngày Mồng Một là ngày khai trương cho năm mới, họ cho rằng vào ngày đầu năm những người hợp tuổi xông nhà thì cả năm sẽ gặp may mắn, suôn sẻ. Bên cạnh đó, giờ xuất hành, những cử chỉ đầu tiên, những lời nói đầu năm là điều mà ai cũng phải cẩn ngôn cẩn trọng.
Có thể nói, xông đất chính là phong tục ngày Tết có từ rất xa xưa, được truyền qua nhiều thế hệ. Phong tục thể hiện khát vọng muôn đời của nhân dân ta khi trời đất vào xuân: Khát vọng thịnh vượng, an khang, hạnh phúc. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà được coi trọng.
2. Thời điểm thích hợp để đến xông nhà
Người Việt Nam từ xưa rất coi trọng tục “xông đất đầu năm”. Khi lễ giao thừa đánh dấu một năm đã qua, nhường cho một năm mới tốt đẹp đến, nhà ở được coi như hoàn toàn đổi mới, người bước chân tới xông đất đầu tiên sẽ được cho là sứ giả do sự may mắn đưa đến.
Do đó, khi chọn người xông nhà, bạn cần cân nhắc kỹ về nhân phẩm, chức phận, sự giàu sang, cũng như về tính tình, hạn vận khi mong cầu người đến xông nhà ngày đầu năm là hệ trọng hơn cả. Chính vì nghĩ đến ảnh hưởng của việc xông nhà đến việc làm ăn cho cả năm. Nên các bậc cao niên thường rất thận trọng đối với người đến đầu tiên trong ngày Nguyên Đán.
3. Người xông đất đầu năm cần chuẩn bị gì ?
Người khách đến xông đất phải đến thăm sáng sớm ngày mùng Một (vì muốn là người khách đầu tiên), mang theo quà biếu như trái cây, bánh mứt và tiền lì xì cho trẻ con trong nhà. Chủ nhà, do đã sắp đặt trước, sẽ tiếp đón niềm nở và nhận những lời chúc tốt lành.
Người đến xông đất thường chỉ đến thăm và chúc Tết gia chủ chừng năm mười phút chứ không ở lại lâu. Họ chỉ cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt. Người đến xông nhà chỉ cần vui vẻ, chân thành là đủ rồi.
4. Chọn người xông nhà đầu năm
Cách chọn người xông nhà đầu năm như thế nào để cả năm thuận lợi. Đây là câu hỏi mà nhiều người đã đặt ra. Chúng ta cùng đi tìm người để cả chủ và khách coi mỹ tục “xông đất” như một thứ “lộc trời” cho một năm mới với nhiều hi vọng, và cả sự hướng tới tương lai.
4.1. Chọn người xông nhà theo quan niệm xưa
Thời xưa chỉ có 2 cách chọn người tốt vía xông nhà cho ngày đầu năm mới. Những người làm quan, người có học hay có địa vị xã hội thì thường chọn người có tuổi hợp tuổi với chủ nhà. Và người đến nhất định phải là đàn ông trụ cột trong gia đình.
Đối với người dân lao động thì đơn giản hơn nhiều. Người được chọn xông đất phải khỏe mạnh, tốt tính, gia cảnh khấm khá, hòa thuận. Ở một số vùng miền, một số gia đình có quan niệm cổ hủ cho rằng con gái, đàn bà đến xông đất đầu năm thường đem lại sự xui xẻo cho gia chủ. Cũng vì thế mà người phụ nữ thường e ngại tới thăm hỏi anh em, họ hàng vào sáng sớm mùng 1 Tết.
4.2. Chọn người xông nhà theo quan niệm ngày nay
Xã hội ngày càng hiện đại, bình đẳng hơn thì quan niệm “trọng nam khinh nữ” lạc hậu đó dần bị xóa bỏ. Ngày nay, ta thường có xu hướng chọn những người hợp tuổi bất người kể là ai. Tiếp đến là những người có tính cách hiền lành tử tế, đỗ đạt, thành công để vào nhà mình. Người đến có niềm vui vì đã làm được việc phước. Người đón khách cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới.
Dưới góc độ phong thủy, chuyên gia cho rằng: “Người xông nhà tương sinh với gia chủ thì sẽ giúp gia chủ thịnh vượng hơn trong năm mới”. Cho nên, hãy chọn người thân quen đến chúc Tết, chúc sức khỏe mình bằng tấm lòng chân thật.
4.3. Cần chuẩn bị gì cho việc xông đất đầu năm
Đầu năm, mọi người nên làm những việc tốt lành để được phúc đức. Như làm từ thiện, trồng cây, cúng giường…Tránh những việc tổn hại nguyên khí hay kiêng kỵ trong ngày Tết như sát sinh, cờ bạc…”. Kinh nghiệm cho rằng, những ai xởi lởi, làm ăn phát đạt, không có tang thì sẽ là người tốt “duyên”, tốt “vía” . Đem lại nhiều may mắn cho gia chủ.
Bên cạnh những gia đình lựa chọn người xông đất từ trước Tết. Vẫn có nhiều người muốn việc xông đất diễn ra tự nhiên. Họ quan niệm, đã là may mắn thì phải đến tự nhiên.
5. Chọn người xông đất theo tuổi và theo mệnh
5.1. Chọn người xông nhà theo tuổi
Chủ nhà thuộc các tuổi sau đây:
- Tuổi Tý: Thì chọn người xông đất tuổi Thân, Thìn (Tam hợp), Tuổi Sửu (Nhị hợp).
- Tuổi Sửu: Thì chọn tuổi Tỵ, Dậu, Tý.
- Tuổi Dần: Thì chọn tuổi Ngọ, Tuất, Hợi.
- Tuổi Mão: Thì chọn tuổi Mùi, Hợi, Tuất.
- Tuổi Thìn: Thì chọn tuổi Tý, Thân, Dậu.
- Tuổi Tỵ: Thì chọn tuổi Sửu, Dậu, Thân.
- Tuổi Ngọ: Thì chọn tuổi Dần, Tuất, Mùi.
- Tuổi Mùi: Thì chọn tuổi Mẹo, Hợi, Ngọ.
- Tuổi Thân: Thì chọn tuổi Tý, Thìn, Tỵ.
- Tuổi Dậu: Thì chọn tuổi Sửu, Tỵ, Thìn.
- Tuổi Tuất: Thì chọn tuổi Dần, Ngọ, Mẹo.
- Tuổi Hợi: Thì chọn tuổi Mẹo, Mùi, Dần.
5.2. Chọn người xông đất theo mệnh
- Chủ nhà thuộc mệnh Kim nên chọn người mệnh Thổ, Thuỷ, Kim.
- Chủ nhà thuộc mệnh Mộc nên chọn người mệnh Thuỷ, Hoả, Mộc.
- Chủ nhà thuộc mệnh Thuỷ nên chọn người mệnh Kim, Mộc, Thuỷ.
- Chủ nhà thuộc mệnh Hoả nên chọn người mệnh Mộc, Thổ, Hoả.
- Chủ nhà thuộc mệnh Thổ nên chọn người mệnh Hoả, Kim, Thổ
Tục xông nhà hằng năm cũng đã có sự thay đổi theo hướng phù hợp hơn với xã hội. Tuy nhiên, mỹ tục “đạp đất” vẫn được nhân dân ta coi trọng. Nhưng đã có sự nhẹ nhàng hơn, không còn nặng nề chuyện may rủi, hậu vận như trước kia. Tết này, đừng quên theo dõi Topnews.com.vn để có thêm nhiều thông tin nhanh chóng và bổ ích nhé.
Lê Linh tổng hợp